Το υψηλό ενεργειακό κόστος αποτελεί μια εκ των σημαντικότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο κλάδος της μεταποίησης στη χώρα μας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε ένα ελληνικό σχέδιο ύψους 150 εκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη εταιρειών έντασης ενέργειας που αντιμετωπίζουν αυξημένο ενεργειακό κόστος στο πλαίσιο του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων και θα διοχετευθεί μέσω των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας με τη μορφή μειώσεων λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας. Σκοπός είναι να καλυφθεί το πρόσθετο κόστος για εταιρείες έντασης ενέργειας και εμπορίου που δραστηριοποιούνται σε ιδιαίτερα πληττόμενους τομείς, λόγω των εξαιρετικών αυξήσεων των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας που συνδέονται με την τρέχουσα γεωπολιτική κρίση.
Το καθεστώς κρατικής ενίσχυσης εγκρίθηκε βάσει του Προσωρινού Πλαισίου Κρίσης και Μετάβασης για τις κρατικές ενισχύσεις, που υιοθετήθηκε από την Επιτροπή το Μάρτη του 2023 και τροποποιήθηκε πριν από ένα μήνα, με σκοπό τη στήριξη τομέων που είναι βασικοί για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης και τη μείωση της εξάρτησης από τα καύσιμα.
Η Επιτροπή διαπίστωσε ότι το ελληνικό καθεστώς είναι σύμφωνο με τους όρους που ορίζονται στο Προσωρινό Πλαίσιο για την Κρίση και τη Μετάβαση. Ειδικότερα, οι επιχειρήσεις που είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του καθεστώτος θα δικαιούνται να λάβουν ενίσχυση έως και 80% των επιλέξιμων δαπανών για το ανώτατο όριο ενίσχυσης των 150 εκατ. ευρώ. Η ενίσχυση θα χορηγηθεί πριν από τις 30 Σεπτεμβρίου 2024. Επιπλέον, η δημόσια στήριξη θα υπόκειται σε όρους περιορισμού των αδικαιολόγητων στρεβλώσεων του ανταγωνισμού, συμπεριλαμβανομένων διασφαλίσεων για τη διατήρηση του ανταγωνισμού μεταξύ των προμηθευτών και τη διασφάλιση της μετακύλισης της ενίσχυσης στους τελικούς δικαιούχους.
Το υψηλό ενεργειακό κόστος αποτελεί μια εκ των σημαντικότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο κλάδος της μεταποίησης στη χώρα μας, όπως προκύπτει από σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ)
Η μελέτη με θέμα: «Ο τομέας μεταποίησης στην Ελλάδα: Νέες προκλήσεις και προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης στο εξελισσόμενο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον», πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της πρωτοβουλίας Ελληνική Παραγωγή.
Σύμφωνα με τα ευρήματά της, η χώρα βρέθηκε το 2020 στην τέταρτη χειρότερη θέση της ΕΕ, ως προς την εξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Συνολικά, λόγω της ενεργειακής εξάρτησης, της γεωγραφικής θέσης της χώρας και άλλων χαρακτηριστικών του εγχώριου ενεργειακού συστήματος, η Ελλάδα είχε ιδιαίτερα υψηλό κόστος στο βιομηχανικό ρεύμα σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ και το 2022.
Η δραστηριότητα της μεταποίησης αποτελεί βασικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Συνυπολογίζοντας τις έμμεσες και προκαλούμενες επιδράσεις από τη διασύνδεση με τους λοιπούς τομείς της οικονομίας, η συνολική συμβολή της εγχώριας μεταποίησης υπολογίζεται σε 24,0% του ΑΕΠ της χώρας το 2021. Σε όρους απασχόλησης, η επίδραση εκτιμάται σε 1,1 εκατ. θέσεις εργασίας το 2021. Η υψηλότερη συμβολή καταγράφεται στις περιφέρειες που βρίσκονται τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας (Αττική και Κεντρική Μακεδονία), ενώ ιδιαίτερα υψηλή για το μέγεθος της περιφερειακής οικονομίας είναι η συμβολή της μεταποίησης και στις περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας, Δυτικής Μακεδονίας, Αν. Μακεδονίας-Θράκης, Πελοποννήσου και Θεσσαλίας.