Η Αυτοδιοίκηση είναι ο εγγύτερος προς τον Πολίτη θεσμός
Μάλιστα από Ιστορικής άποψης προηγείται του κράτους και των μηχανισμών του, της αστυνομίας, του στρατού, των δικαστηρίων, των φυλακών, της γραφειοκρατίας.
Αυτή η ιστορικότητα καθιστά τον θεσμό βαθιά ριζωμένο στην συνείδηση της κοινωνίας.
Ας μην μας διαφεύγει ότι η ύπαρξη και η λειτουργία του στην προ-επεναστατική Ελλάδα του 1821, διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στην προετοιμασία, την οργάνωση και την εκδήλωση της Ελληνικής επανάστασης.
Η Αυτοδιοίκηση είναι ένας πολιτικός θεσμός , με στοιχεία Άμεσης Δημοκρατίας, αποτελεσματικότερος από εκείνους της κεντρικής εξουσίας και ως αιρετός θεσμός, νομιμοποιείται να δίνει λύσεις , να αποφασίζει για τα συμφέροντα της τοπικής κοινωνίας, ακόμη και κόντρα στις επιταγές της εκάστοτε κεντρικής εξουσίας.
Η πορεία και η ανάπτυξη της βρίσκεται δίπλα στον Πολίτη , με απόλυτη αμεσότητα στον χειρισμό και την οργάνωση της καθημερινής ζωής της κάθε τοπικής κοινωνίας.
Αρθρο 102: (Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης)
1. Η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων ανήκει στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Υπέρ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης συντρέχει τεκμήριο αρμοδιότητας για τη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων. Νόμος καθορίζει το εύρος και τις κατηγορίες των τοπικών υποθέσεων, καθώς και την κατανομή τους στους επί μέρους βαθμούς. Με νόμο μπορεί να ανατίθεται στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης η άσκηση αρμοδιοτήτων που συνιστούν αποστολή του Κράτους.
2. Oι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια. Oι αρχές τους εκλέγονται με καθολική και μυστική ψηφοφορία, όπως νόμος ορίζει.
3. Με νόμο μπορεί να προβλέπονται για την εκτέλεση έργων ή την παροχή υπηρεσιών ή την άσκηση αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης αναγκαστικοί ή εκούσιοι σύνδεσμοι οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης που διοικούνται από αιρετά όργανα.
4. Το Κράτος ασκεί στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης εποπτεία που συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας και δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση τους. O έλεγχος νομιμότητας ασκείται, όπως νόμος ορίζει. Πειθαρχικές ποινές στα αιρετά όργανα της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκτός από τις περιπτώσεις που συνεπάγονται αυτοδικαίως έκπτωση ή αργία, επιβάλλονται μόνο ύστερα από σύμφωνη γνώμη συμβουλίου που αποτελείται κατά πλειοψηφία από τακτικούς δικαστές, όπως νόμος ορίζει.
5. Το Κράτος λαμβάνει τα νομοθετικά, κανονιστικά και δημοσιονομικά μέτρα που απαιτούνται για την εξασφάλιση της οικονομικής αυτοτέλειας και των πόρων που είναι αναγκαίοι για την εκπλήρωση της αποστολής και την άσκηση των αρμοδιοτήτων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης με ταυτόχρονη διασφάλιση της διαφάνειας κατά τη διαχείριση των πόρων αυτών. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την απόδοση και κατανομή, μεταξύ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, των φόρων ή τελών που καθορίζονται υπέρ αυτών και εισπράττονται από το Κράτος. Κάθε μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από κεντρικά ή περιφερειακά όργανα του Κράτους προς την τοπική αυτοδιοίκηση συνεπάγεται και τη μεταφορά των αντίστοιχων πόρων. Νόμος ορίζει τα σχετικά με τον καθορισμό και την είσπραξη τοπικών εσόδων απευθείας από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.