Ομαδική προσφυγή 166 δήμων της χώρας με επικεφαλής την ΚΕΔΕ κατατέθηκε σήμερα στο ΣτΕ κατά της υποχρεωτικής και αναδρομικής είσπραξης του τέλους ταφής.
Η ΚΕΔΕ θεωρεί τον νόμο άδικο και αντισυνταγματικό – μέσω τροπολογίας που πέρασε η κυβέρνηση – καθώς θα επιφέρει οικονομικά προβλήματα στους δήμους πολλοί από τους οποίους θα αναγκαστούν να αυξήσουν τα δημοτικά τέλη για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις νέες τους υποχρεώσεις.
Να σημειωθεί ότι τα χρήματα που θα εισπράξει η κυβέρνηση από το τέλος ταφής ανέρχονται στα 240 εκατομμύρια ευρώ και θα αξιοποιηθούν για την ανακύκλωση των απορριμμάτων.
Ωστόσο πρόκειται για αρπαγή των χρημάτων από τους πόρους των δήμων από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, μέσω της ψηφισθείσας τροπολογίας που πέρασε νύχτα από τη Βουλή.
Την τροπολογία που η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχείρησε να εμφανίσει σαν …θετική για τους δήμους αφού δήθεν τα ποσά του «τέλους» θα καλυφθούν από τον κρατικό προϋπολογισμό, επί της ουσίας αποτελούν μια ακόμα «αιμορραγία» για τους ΟΤΑ αφού θα παρακρατηθούν από δικούς τους πόρους.
Η ΚΕΔΕ, από την πρώτη στιγμή με ανακοίνωση της, σημείωνε: «Με την τροπολογία η οποία κατατέθηκε αιφνιδιαστικά από το ΥΠΕΝ και ψηφίστηκε χθες και χωρίς προηγούμενη ενημέρωση της ΚΕΔΕ, καλούνται οι δήμοι της χώρας να καταβάλλουν εντός του 2024 το ποσό των 240 εκ. ευρώ για την αναδρομική καταβολή του τέλους ταφής των απορριμμάτων των ετών 2022, 2023 και του πρώτου εξαμήνου του 2024. Το ποσό θα καταβληθεί από το υπουργείο Εσωτερικών αλλά θα γίνει αυτόματη παρακράτηση εντός του έτους από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους των δήμων. Στην ουσία εξανεμίζεται η αύξηση κατά 200 εκ. ευρώ για το 2024 στους ΚΑΠ των δήμων, ενώ το υπόλοιπο ποσό ύψους 30 εκ. ευρώ θα κληθούν να το πληρώσουν οι δήμοι από τα ανταποδοτικά τους έσοδα».
Θυμίζουμε ότι ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ είχε απευθύνει έκκληση στους δήμους να συμμετέχουν μαζικά σε αυτήν την προσπάθεια και να προχωρήσουν άμεσα στη λήψη της σχετικής και απαραίτητης για την προσφυγή απόφασης δημάρχου και της Δημοτικής Επιτροπής του οικείου δήμου.
Ακολουθεί ολόκληρη η ανακοίνωση της ΚΕΔΕ
Κατατέθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας η αίτηση ακύρωσης της ΚΕΔΕ και 164 δήμων της χώρας κατά τριών αποφάσεων του υπουργείου Εσωτερικών, με τις οποίες παρακρατούνται από τους ΚΑΠ των δήμων, «οφειλόμενα» ποσά, από τη μη καταβολή τέλους ταφής απορριμμάτων και κατ΄ επέκταση κατά της θέσπισης της επιβολής του τέλους ταφής των απορριμμάτων στους δήμους.
Ειδικότερα με την πρώτη προσβαλλόμενη απόφαση παρακρατήθηκε το συνολικό ποσό 48.637.601,30 ευρώ από τους ΟΤΑ α’ βαθμού, ως δήθεν οφειλόμενο τέλος ταφής για το α’ εξάμηνο του 2023.
Με τη δεύτερη προσβαλλόμενη απόφαση επιχορηγήθηκε ο Εθνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) με συνολικό ποσό 129.141.872,00 ευρώ για την εξόφληση του δήθεν οφειλόμενου ποσού των ΟΤΑ. α΄ βαθμού για το τέλος ταφής του έτους 2022 και για το τέλος ταφής α΄ εξαμήνου έτους 2023. Η επιχορήγηση του ΕΟΑΝ προκύπτει εξ ολοκλήρου από παρακρατήσεις, σε βάρος των δήμων της χώρας, από τους οφειλόμενους σε αυτούς ΚΑΠ.
Με την τρίτη προσβαλλόμενη απόφαση παρακρατήθηκε εκ νέου σε βάρος των δήμων της χώρας συνολικό ποσό 6.708.689,21 ευρώ.
Να σημειωθεί ότι το τέλος ταφής απορριμμάτων επιβάλλεται στους Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) και στους δήμους ή τα νομικά πρόσωπα που ανήκουν στους ΟΤΑ και ασκούν τις αρμοδιότητες των ΦοΔΣΑ. Το τέλος ταφής υπολογίζεται κλιμακωτά, αυξανόμενο ανά έτος αρχής γενομένης από το έτος 2022, και συγκεκριμένα ορίζεται σε 20 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται ετησίως κατά 5 ευρώ ανά τόνο και έως την τιμή των 35 ευρώ ανά τόνο.
Από την 1η Ιανουαρίου 2026 το τέλος ταφής ορίζεται σε 45 ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται στην τιμή των 55 ευρώ ανά τόνο από την 1η.01.2027, η οποία και παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη.
Για το 2024 οι δήμοι θα επιβαρυνθούν με το ποσό των 240 εκ. ευρώ για την αναδρομική καταβολή του τέλους ταφής των απορριμμάτων των ετών 2022, 2023 και του πρώτου εξαμήνου του 2024.
Οι προβαλλόμενοι νομικοί λόγοι ακύρωσης του τέλους ταφής απορριμμάτων
Οι λόγοι ακύρωσης του τέλους ταφής απορριμμάτων που επικαλούνται η ΚΕΔΕ και οι 164 δήμοι είναι οι εξής:
- Πλημμελής μεταφορά στην εσωτερική έννομη τάξη της Οδηγίας Πλαίσιο 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα απόβλητα, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
- Οι δήμοι και οι ΦοΔΣΑ δεν έχουν την αρμοδιότητα ούτε τους απαιτούμενους πόρους για την κατασκευή μονάδων εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων, το δε Ελληνικό Δημόσιο δεν έχει αναπτύξει μέχρι στιγμής την κατάλληλη τεχνολογική επάρκεια, ώστε να μειωθεί ο όγκος των αποβλήτων που διατίθεται μέσω υγειονομικής ταφής.
- Το άρθρο 38 του ν. 4819/2021 έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές της ισότητας, του κράτους δικαίου και της αναλογικότητας (άρθρα 4 παρ. 1 και 25 του Συντάγματος), επιβάλλει το τέλος ταφής ως διοικητική κύρωση στους δήμους χωρίς υπαιτιότητα αυτών.
- Η θέσπιση του τέλους ταφής, όπως επιχειρείται με το άρθρο 38 του ν. 4819/2021, αντίκειται ευθέως και προδήλως στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 εδ. δ’ του Συντάγματος) αλλά και στο άρθρο 102 του Συντάγματος περί οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας των δήμων.
Δήλωση προέδρου ΚΕΔΕ Λ. Κυρίζογλου
Ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Συνεπείς στις Αυτοδιοικητικές μας θέσεις ΚΕΔΕ και 164 δήμοι καταθέσαμε σήμερα στο ΣτΕ αίτηση ακύρωσης της επιβολής του τέλους ταφής των απορριμμάτων προκειμένου να αρθεί ένα άδικο και αντισυνταγματικό μέτρο σε βάρος των δήμων και των δημοτών μας.
Άδικο γιατί στην πραγματικότητα το κεντρικό κράτος προκειμένου να καλύψει τις ευθύνες και την αποτυχία του να λύσει το διαχρονικό και διακυβερνητικό πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, τις μεταθέτει στους δήμους, επιβαρύνοντας τους προϋπολογισμούς τους μόνο για το 2024 με το ποσό των 240 εκ. ευρώ. Παράλληλα εξωθεί τους δήμους, οι οποίοι θα βρεθούν με προϋπολογισμούς στο κόκκινο, να μετακυλήσουν το κόστος του τέλους ταφής στους δημότες, χωρίς να γνωρίζουν αν και πότε θα τους επιστραφούν ανταποδοτικές υπηρεσίες.
Δεν είναι δυνατόν να καλούνται οι δήμοι και οι δημότες να πληρώσουν την έλλειψη των απαραίτητων υποδομών για τη φιλική προς το περιβάλλον διαχείριση των απορριμμάτων. Διότι το κράτος έχει την ευθύνη για την κατασκευή μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων. Δεν αντέχουν οι πολίτες αύξηση στα δημοτικά τέλη, η οποία προκύπτει από το τέλος ταφής.
Το μέτρο είναι επίσης αντισυνταγματικό, διότι αντίκειται στη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας, αλλά και στο άρθρο 102 του Συντάγματος περί διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των δήμων.